TL, rekor değer kaybını her gün yenilerken döviz bürolarının önündeki kalabalık da her geçen gün artıyor. Paradaki değer kaybı ve enflasyonun beraberinde getirdiği zam yağmuru iğneden ipliğe her kalemde kendini hissettirir boyuta geldi.
BOZUK PARALAR HURDACIYA SATLIYOR
Bu nedenle bozuk paraların hammaddesi olan, sanayicilerin deyimiyle ‘sarı’, pirinç madeninin değeri de, paraların kendisinden daha değerli hale getirdi.
5, 10 ve 25 kuruş gibi madeni paralar hurdacılara satılmaya başlandı.
“40 LİRA DEĞERİNDEKİ 1 KİLOLUK 10 KURUŞ, 70 LİRA”
Konuyla ilgili SÖZCÜ’ye konuşan İYİ Parti İstanbul teşkilatı kurucularından Ahmet Erdemli; 1 kiloluk 10 kuruşun değerinin ortalama 40 lira olduğunu, bozuk paraların hammaddesi olan pirinç madeninin kilosunun ise 70 TL olduğunu ifade etti.
Bazı kişilerin, elindeki parayı neredeyse 2 katına çıkarmak için bu paraları hurdacılara sattığını dile getiren Erdemli, hurdacıların da bunu eriterek başkasına sattıklarını söyledi.
“DEVLET BU PARAYI KENDİ ERİTSİN”
“Döviz artmaya devam ederse pirinç madeni de artacağından bu sefer 50 kuruş ve 1 TL’leri de eritmeye başlayacaklar.” diyen Erdemli,
“Aslında yasal da değil bu yapılan şey. Devletin, Hazine’nin madeni olan bu parayı devlet kendisi eritsin. Mesela Merkez Bankası’nı arayıp, ‘Ben şu gün şu tip bozuk paralardan şu kadar adet almak istiyorum’ dediğiniz zaman Merkez Bankası bunu size tedarik ediyor.
Ya da siz, ‘Bende 1 milyon lira bozuk para var, tümletmek istiyorum’ dediğiniz zaman Merkez Bankası size kağıt para veriyor. Yarın ben Merkez Bankası’nı arasam, ‘Ben 1 milyon liranın karşılığı 10 kuruş istiyorum’ desem, Merkez Bankası bana bu 1 milyon lirayı verse, gidip bunu eritip 2 milyon liraya çevirsem… Bunların olmadığını da bilmiyoruz.” şeklinde konuştu.
TL’NİN DEĞER KAYBI OTOMAT SEKTÖRÜNÜ DE VURDU
Öte yandan TL’nin tarihi değer kaybı, otomatik satış makineleri (otomat) sektörünü de etkiledi. Sakız ve oyuncak otomatı işletmecisi Ceylan Akgün ile dürbün otomatı üreticisi ve işletmecisi Emre Polat, yapmış oldukları yatırımın tamamen riske girdiğini dile getirdi.
“PARA KAZANAMAZ HAE GELDİK”
Son bir yıldır enflasyonun artması nedeniyle paranın değeri kalmadı ifade eden işletmeciler, “Bizim makinelerimiz kağıt parayla değil, madeni parayla çalışıyor; maliyetler artıp, satış fiyatları da aynı kalınca sıkıntılı bir duruma girdik.
Para kazanamaz hale geldik. Sektörde birçok kişi işi bırakmak zorunda kaldı. En kısa sürede 2-3-5 liralık madeni paraların çıkartılması lazım. Başka bir çözüm yolu yok. Ayrıca ülkede fiyatların da istikrarlı olması lazım yoksa o çıkartılan yeni paralar da kısa süre içinde aynı duruma gelir.” açıklamasında bulundu.