BURSA (İGFA) – Cumhuriyet’in ilanıyla Türk milletinin tarihinde yeni bir zamanın kapıları 29 Ekim’de açıldı.
29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapılan bir anayasa değişikliğiyle Türkiye’nin idare biçimi Cumhuriyet olarak belirlenmiştir. Bunun 101 pare top atışıyla kutlanması birebir gün meclis tarafından kararlaştırılmıştır.
Bizler de yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş günü olan 29 Ekim’i her yıl ülkece coşku içinde kutlamaya devam ediyoruz.
Türk halkı için Cumhuriyet Bayramı, ulusal birlik ve beraberliğin, toplumsal dayanışmanın üst seviyeye çıktığı ulusal bayramlarımızdan birisidir.
Kurtuluş Savaşı’nın Türk milletinin zaferiyle sonuçlanmasının akabinde ortaya çıkan idare boşluğunun kaldırılması gayesiyle yeni bir idare biçiminin belirlenmesi kuraldı. Mustafa Kemal ve arkadaşları yaptıkları çalışmalar sonucu Türkiye’ye yakışır idare halinin Cumhuriyet olduğuna karar verdi.
Nihayetinde 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet ilan edildi.
Cumhuriyetimiz ve O’nun bedellerini sonsuza dek yaşatacağız.
CUMHURİYET BAYRAMI NASIL İLAN EDİLDİ? 29 EKİM 1923’TE NE OLDU?
Osmanlı İmparatorluğu’nda, ikinci Meşrutiyetin ilanından altı yıl sonra Birinci Dünya Savaşı başladı. 1914′te başlayan Birinci Dünya Savaşı’na dünyanın muhakkak başlı devletleri katıldı.
Dört yıl süren savaş sonunda bizimle birlikte olan devletler yenildi. Savaş kurallarına nazaran biz de yenilmiş sayıldık. Ülkemiz İngilizler, Yunanlılar, Fransızlar, İtalyanlar tarafından paylaşıldı. Ulusuna inanan, güvenen Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919′da Samsun’a geldi. Erzurum’da, Sivas’ta kongreler düzenledi. Mustafa Kemal Paşa “Tek bir egemenlik var, o da Ulusal egemenliktir. Ülkeyi tekrar ulusun kendi gücü kurtaracaktır.” diyordu.
Yurdun dört bir tarafından gelen ulus temsilcileri -milletvekilleri- 23 Nisan 1920 günü Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nde toplandı. Meclis, Mustafa Kemal Paşa’yı lider seçti. Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Büyük Millet Meclisi Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı başlattı. Bir yandan efeler, dadaşlar, seymenler bulundukları yörede düşmana karşı koydular.
Öte yandan tertipli ordular İnönü’de, Sakarya’da, Dumlupınar’da savaştılar. Yurdumuz düşmanlardan kurtarıldı.
İmzalanan Lozan Barış Antlaşması ile yeni bir devlet doğdu. Bu doğan devletin idare biçimi şimdi belirlenmemişti. İkinci periyot Büyük Millet Meclisi 11 Ağustos 1923′te birinci toplantısını yaptı. 13 Ekim 1923′te Ankara Başşehir oldu. Atatürk; düşmanın ülkeden atılıp hudutlarımızın belirlenmesinden sonra, çoktan beri tasarladığı cumhuriyetin ilanı üzerinde hazırlıklar yapmaya başladı. 28 Ekim 1923 akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya’da yemeğe çağırdı. Onlara, “Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz.” dedi.
CUMHURİYET İDARESİ KURULDU
29 Ekim 1923 günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan cumhuriyet önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verildi. Meclis önergeyi kabul etti. Böylelikle ülkemizde cumhuriyet idaresi kuruldu. Atatürk kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci Cumhurbaşkanı oldu. Cumhuriyet’in ilanı yurtta sevinç ve coşku ile karşılandı. Cumhuriyet; yurttaşların seçme ve seçilme hakkının olduğu bir idaredir. Ulus temsilcilerinin kabul ettiği maddelerle ülkenin yönetilmesidir. Cumhuriyet idaresinde kelam ulusundur.
Cumhuriyet’i korumak, kollamak, yaşatmak her yurttaşın ödevidir.