TZOB Lideri Şemsi Bayraktar, “Fındık pazara indi. Ama malum çevreler tekrar harekete geçerek, her yıl sergiledikleri oyunları bu yıl da sergilemeye başladı” dedi. Ferrero’nun fındık alım fiyatını TMO’dan düşük açıkladığını söyleyen Bayraktar, işbirliği yapmayan tüccarın da tehdit edildiğini anlattı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, fındıkta yaşanan son gelişmelere ait dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Ferrero’nun fındık alım fiyatını TMO’nun açıklamış olduğu fiyatın gerisinde, kilogramı 48 ve 49 lira olarak açıkladığını belirten Bayraktar, şirketin bu atağıyla ‘kurduğum sömürü sistemine ve üretici üzerinden milyarlarca dolar kâr etmeye devam ediyorum’ bildirisi verdiğini söyledi.
“Yabancı bir firma yatırım yapma mazeretiyle ülkemize geliyor ve fabrika kurup, üretim yapıyor. Bu yatırımcı, misyonu olmaksızın piyasaya müdahale etme gereği de duyuyor” diyen Bayraktar, şu şimdiki bilgiyi verdi:
“Öyle ki; TMO fiyatına eser alan adil ve dürüst fındık tüccarımızın, bu yabancı firma paydaşları tarafından ve tekelci firmalarla işbirliği yapmadığı sürece, satın aldığı fındıkların ihracatçılar tarafından alınmayacağı halinde tehdit edildiği tarafında bölge Odalarımızdan bilgiler de geliyor.”
‘AÇIKÇA DEVLETE MEYDAN OKUYOR’
Bayraktar, kelam konusu firmanın evvel, piyasadaki işbirlikçileri vasıtasıyla oluşturduğu 43 liralık fiyatın değişmemesi için alım yaptığı işbirlikçi sayısını azalttığını ve güya piyasada değilmiş görünümü vererek yalnızca kendi satıcılarına yöneldiğini anlattı.
“Fındık pazara indi. Ama malum çevreler tekrar harekete geçerek her yıl sergiledikleri oyunları, bu yıl da sergilemeye başladı” diyen Bayraktar, “İhracat rekoru kırabileceğimiz bu yıl ülkemiz, yeniden 2 milyar dolar gelire mahkum edilmeye çalışılıyor. Ülkemiz fındıktan hak ettiğini kazanamıyor… Kazandırmıyorlar” dedi.
Bu duruma ait Bayraktar, “Bu tekelci firmayla işbirlikçileri ‘Ben sizin piyasanızı tanımam, sizin ülkenizde kendi piyasamı oluştururum’ diyor. Bu açıkça devlete meydan okumaktır” değerlendirmesini yaptı ve şu talepte bulundu:
“Ekonomik olarak sorunlu bir periyottan geçtiğimiz şu günlerde zati sıkıntı durumda olan üreticilerimizin bir de kendince spekülasyon yaparak piyasaları alt üst eden bir firma tarafından daha da zora sokulmasına, ekonomik olarak sömürülmesine müsaade verilmemeli. Alternatifsiz tek geçim kaynağı fındık olan üreticimizin emeğini yedirmeyelim.”
‘KARŞI ÇIKAN TÜCCAR YOK EDİLMEYE ÇALIŞILIYOR’
“Geçen sene ucuza kapattıkları fındıktan kurun artmasıyla birlikte büyük paralar kazanan bu inhisarlar, bu sene de TMO’nun altında bir fiyatla üreticinin malını alıp kurdaki artışlarla birlikte fındıktan büyük yararlar elde etmeyi hedefliyor” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:
“Ayrıca buna karşı çıkan tüccar, endüstrici, ihracatçı kim varsa onları yok etmeye çalışıyor.
Yıllardır fındıkta özgür piyasa şartları oluşturulmaya çalışıldı. Fakat hür piyasa oluşmadı, oluşturulamadı ve oluşmayacaktır.
500 bin üreticinin olduğu bir piyasada az sayıda alıcının bulunması özgür piyasa koşullarının oluşmasına müsaade vermiyor. Az sayıdaki alıcı, piyasa üzerinde baskı kurup fiyatları istedikleri üzere manipüle ediyor.
Bu yıl da, Ferrero bu manipülasyonu piyasada kendine bağlı alıcılar vasıtasıyla yapıyor. Bu açıkça üreticilerimizin emeğinin sömürülmesidir.”
‘PİYASAYA YAPTIĞI BASKILARA DUR DEMELİYİZ’
Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılardan yalnızca çiftçilerin değil tüccarın, endüstricinin ve hatta kimi ihracatçıların da rahatsız olduğunu vurgulayan Bayraktar, şöyle dedi:
“Fındığın kıymetini korumak ulusal bir misyondur. Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara dur denmesi gerekiyor.
Devlet millet işbirliğiyle devlete hodri meydan çeken bu monopolleri kırmalıyız.
Devlet Fiskobirlik’le işbirliği içerisinde eserin tamamını alacağını kararlı bir formda söz ederek, güçlü bir biçimde piyasaya girmeli, bu oyunu bozmalı ve tekelleşmeyi yok etmelidir.”
‘İÇ FINDIK İHRACATINI BİR KENARA BIRAKALIM’
Öte yandan Bayraktar, fındığın işlenip çikolata, şekerleme ve besin eserlerine dönüşmesiyle milyar dolarlık bir ekonomik paha yaratıldığına fakat Türkiye’nin bu ekonomik bedelden yalnızca yaklaşık 2,5 milyar dolarlık bir hisse aldığına vurgu yaptı.
“Fındığın katma kıymetini ülkemiz değil, Ferrero kazanıyor” diyen Bayraktar, “Yıllardır alışılagelen iç fındık ihracatını bir kenara bırakma vakti geldi” dedi.
“Yerli firmalarımızı ve yatırımcılarımızı fındıkta katma kıymeti yüksek eserleri üretmeye ve yeni yatırımlar yapmaya davet ediyoruz” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:
“Sadece birkaç inanmış ve bahadır yatırımcımızın elini taşın altına sokması, fındık ticaretimize çok geniş ufuklar kazandıracaktır.
Karadeniz bölgemizdeki vilayet ve ilçe belediyelerine seslenmek istiyorum: Sahip olduğunuz yerler üzerine fındık depoları kurarak fındık üreticisine sahip çıkın. Bu sayede fiyat düşüşünü engelleyerek bölge iktisadına daha fazla katkı sağladığınız üzere kırsal ve genç nüfusu da yerinde tutmuş olacaksınız.”
TÜRKİYE ÜRETİM VE İHRACATTA BAŞKAN AMA…
FAO 2020 datalarına nazaran Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 62’sini ve ihracatının yüzde 61’ini tek başına gerçekleştiren başkan ülke pozisyonunda.
2021’de Türkiye fındık rekoltesinin 684 bin ton olarak gerçekleşmişti.
Tarım ve Orman Bakanlığı ise, 2022 yılı fındık rekoltesinin yüzde 12 artış ile 765 bin 287 ton olarak gerçekleşeceğinin iddia edildiğini açıklamıştı.
“Dünya fındık ihracatının yüzde 61’ini ülkemiz gerçekleştiriyor. Hasebiyle Türkiye piyasalarında oluşan fındık fiyatı, dünya piyasalarını da şekillendiriyor” diyen Bayraktar, “Fındığın gerçek fiyatı yurt dışı menşeili firmalar tarafından değil anavatanı olan Türkiye’de tespit edilmelidir” diye konuştu.
KILIÇDAROĞLU: YÖNETENLER SESSİZSE ORTAKLAR DEMEKTİR
Öte yandan, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da Giresun’da partisinin küme toplantısında, fındıkta bir monopolleşme süreci ile karşı karşıya oluklarını belirterek Ferrero’ya reaksiyon gösterdi.
“Ferrero denilen firma dikey bütünleşik bir yapı içinde giderek büyüyor” diyen Kılıçdaroğlu, “Eğer yabancı bir şirkete karşı devleti yönetenler sessiz kalıyorsa o yabancı inhisarın iştirakini yapıyorlar demektir” dedi.
Kılıçdaroğlu ayrıyeten Fiskobirlik’i yine ayağa kaldıracaklarını vurguladı.