İspanyol araştırmacılar, balmumu kurtlarının salyasında, sert ve sağlam bir gereç olan polietileni parçalayan kimyasallar keşfettiklerini söylüyor. Araştırmacılar, kurdun tükürüğüne bir saat maruz kalan plastiğin, yıllarca bekleyen plastik kadar bozulduğunu tabir ediyor. Bu buluşun plastik kirliliğiyle başa çıkmak için yeni doğal yaklaşımlara yol açacağı umuluyor.
İspanyol takım birinci olarak 2017’de balmumu kurtlarının bu malzemeyi parçalayabildiğini keşfetti, fakat bu yeni çalışmada anahtar ögenin canlının tükürüğündeki enzimler olduğu ortaya kondu.
Tek başına plastiği oksitliyor
Nature Communications mecmuasında yayınlanan makale, polimerin içine oksijen girmesini sağlayan bu kilit adımın, plastiğin larvaların tükürüğüne maruz kalmasından sonraki bir saat içinde bunu başarılabileceğini gösteriyor.
İspanya Ulusal Araştırma Kurulu’ndan Dr. Clemente Arias, “Düşündüğümüz şey, enzimlerin polietilenin ayrışmasının hızlandırılmış bir versiyonunu yapabildiğidir” dedi. BBC News’e konuşan Arias, “Bulduğumuz şey, enzimlerin tek başına plastiği oksitleyebildiğiydi ki bu da tabiatta çok uzun vakit alan bir süreç” dedi.
Balmumu kurtları, bal arısı kovanlarına saldırmaları ve onları yok etmeleriyle bilinen bir tıp. Olta balıkçıları ortasında da yem olarak kullanılan bu kurtlar, sürüngenlerin besin kaynağını oluşturuyor.
İspanya Ulusal Araştırma Kurulu’ndan makalenin ortak muharrirlerinden Dr. Federica Bertocchini, “Bu yeni anlayışı büyük plastik atık idare tesislerine uygulayabileceğinizi düşünüyoruz. Ama natürel kendi plastiğinizi ayrıştırmanıza yardımcı olabilecek konut tabanlı bir kitiniz de olabilir” tabirlerini kullandı.
Araştırmacılar, tükürüğün polimer üzerinde mi yoksa bu tıp plastiği güçlendirmek için kullanılan katkı hususları üzerinde mi tesirli olduğu da dahil olmak üzere hala cevaplanması gereken birçok soru olduğunu söylüyor.
Yok olması çok vakit alıyor
Sıvı içinde polietileni oda sıcaklığında bozabilen iki enzim keşfeden araştırmacılar, tabiatta birinci defa bu kadar tesirli bir hususun bulunduğuna inanıyor. Kutuplardan okyanusların derinliklerine kadar plastik, tüm dünya için kıymetli bir kirlilik sorunu teşkil ediyor.
Plastiği azaltma, geri dönüştürme ve yine kullanma uğraşları yavaş da olsa ilerleme kaydederken, sağlam polietilen (PE) gereç sözkonusu olduğunda plastiği bozunduracak çok az seçenek kalıyor.
Üretimin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan ve en yaygın kullanılan formlardan biri olan polietilen; borular, yer döşemeleri ve şişeler üzere sağlam gereçlerin yanı sıra, çantalar ve besin kapları da dahil olmak üzere geniş bir yelpazede kullanılıyor.
Yoğun bir plastik olan polietilen, oksijene dirençli olduğu için tabiatta çok yavaş parçalanıyor. Bozunması için yapılan teşebbüsler ortasında ısı ya da ultraviyole ışıkla ön sürece tabi tutulması yer alıyor.