Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Süheyl Batum, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın 14 Mayıs’ta erken seçim yapılması için Meclis’i zorlayacağını söyledi, “Erdoğan’ın eski seçim kanunuyla seçime girmeyi kabul edeceğini zannetmiyorum” dedi. Batum, “6’lı masanın bundan sonra yapılacak baskılara boyun eğmemesi, dik durması gerekiyor” diye uyardı.
Sözcü muharriri Ruhat Mengi’nin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Süheyl Batum, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Erken seçim de tıpkı şey, yenilemek de birebir şeydir. Ortada tek fark var, Avrupa’da cumhurbaşkanının yenilemesine ‘fesih’ ismini veriyorlar, bizde ise fesih yok. Neden yok, zira bizde 1920’den; Meclis’in açılmasından beri ‘Meclis’in sürekliliği’ prensibi var, en değerli organ kabul edildiği için Meclis daima toplanır. Öbür ülkeler üzere devirler formunda toplanmaz, yalnızca tatil verebilir. Fesihte, Meclis’in misyon müddeti çabucak biter, meğer bizde seçimler yenilendiğinde yeni seçim yapılıp Meclis seçilene kadar eskisinin vazife mühleti devam eder. O yüzden biz ‘fesih’ sözünü kullanmıyoruz, ‘seçimlerin yenilenmesi’ diyoruz. Münasebetiyle Meclis 3/5 çoğunlukla cumhurbaşkanı istediği zaman seçimleri yenileme imkanına sahip. Fakat bugüne kadar kullanmadı, artık ‘kullanabilirim’ diyor.
Yani seçimler 18 Haziran’da yapıldığında Erdoğan 3’üncü kere cumhurbaşkanı seçilemeyecek, bu ortada. Erken seçim yaparak yahut cumhurbaşkanı kendisi yenilerse tekrar 3’üncü kere olamıyor. Anayasa’nın 116’ıncı unsuru, hatta 101’inci unsuruyla birlikte bakın diyor ki; ‘Bir kimse en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilir, 2 kezden fazla seçilemez’ diyor. Ve 116’ıncı hususta buna bir istisna getiriyor; ‘Sadece Meclis 3/5 çoğunlukla karar verirse cumhurbaşkanı 3’üncü defa seçilebilir” diyor. Evvel ‘Ne vakit 3’üncü kere seçilebilir, ne vakit seçilemez’ onda anlaşalım.
Bugüne kadar Erdoğan daima şunu söylüyordu; ‘Hadi gelin birlikte erken seçim yapalım’ diyordu, muhalefet de buna ‘Biz erken seçime karşı değiliz’ diyordu lakin artık Anayasa’ya nazaran ‘cumhurbaşkanının 3’üncü kere seçilememe’ durumu açıkça ortaya çıktı. Bakın ne diyor; ‘Cumhurbaşkanının 2’nci döneminde’ yani şimdiki devir, ‘2’nci devrinde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde cumhurbaşkanı bir sefer daha aday olabilir’, bu kadar kolay. Cumhurbaşkanı ve AKP yöneticileri uzun müddet ‘Sistem değiştirdik, bu birinci periyot sayılır’ üzere yanlış savlar ileri sürdüler. Halbuki, hukuk birinci sınıf öğrencileri bile buna yanıt verebilir; biz 61 Anayasası’nda yeni bir anayasa yaptık lakin cumhurbaşkanı birinciden mi başladı, 1982 Anayasası’nda cumhurbaşkanının, Anayasa Mahkemesi’nin, kurumların yetkileri farklı, 2 meclis yerine tek meclis var lakin cumhurbaşkanı 7,8,9 diye gitti, münasebetiyle ‘2017’de anayasayı değiştirdik, Erdoğan 2018’de birinci defa cumhurbaşkanı oldu sayılır’ diye bir şey yok.”
Erken seçimde “mayıs” kulislerine: Bence blöf yapıyorlar
Prof. Dr. Süheyl Batum, AKP kanadından gelen mayıs tarihli açıklamaları da şöyle kıymetlendirdi:
“Bence blöf yapıyorlar, bugüne kadar şayet AKP iktidarının ‘cumhurbaşkanının seçimleri yenileyebilmesi’ imkanını bilmemeleri, birinci kere geçen hafta öğrenmeleri üzere bir şey kelam konusu olabilir mi, olmaz. Yani ‘Anayasa’yı birinci sefer okuduk’ olmaz, pekala neden bugüne kadar ‘cumhurbaşkanı seçimi yenileyecek’ demediler, zira biliyorlar ki 3’üncü kere aday olmak imkanı onda yok, vaktini beklerlerse de yok. Anayasa’ya nazaran, Cumhurbaşkanının yenileme kararı almasından lakin 90 gün sonra seçim yapılabilir.”
“Erdoğan’ın eski kanunla seçime girmeyi kabul edeceğini zannetmiyorum”
Erdoğan’ın 6’lı Masa’nın “6 Nisan öncesi erken seçim” çıkışını kabul edemeyeceğini söyleyen Batum, “Çünkü bütün gücünü oradaki (il ve ilçe seçim kurulları) yargıçlarının kendi yargıçları olmasına dayandırıyor. Yani ‘Ben geçen seçimlerde vilayet ve ilçe seçim kurulu liderleri 6 Nisan’dan evvel en kıdemli hakim olmalarından ötürü ben istediğim şeyleri yapamadım, artık yapacağım’ diyor. Hatırlayın, İstanbul seçimleri sırasında İl Seçim Kurulu Lideri bir bayan hakim, ilçe seçim heyetine ‘kendi kendine tekrar sayım yapmaya başlayamazsın, benden müsaade alacaksın’ dediği için bütün yandaş gazeteler saldırdılar ve gurur duyulacak bir hakimi emekliye ayrılmak zorunda bıraktılar. O nedenle, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski kanunla seçime girmeyi kabul edeceğini zannetmiyorum” diye konuştu.
“Bugüne kadar halkın oyuyla kazandım diyen Tayyip Erdoğan ‘katılma hakkının olmadığı’ bir seçime giremez”
Batum, “Seçime gerçek ‘seçim tarihi’ konusunda bir kaos çıkar mı?” sorusuna, “Çıkamaz, bu türlü bir zıtlaşmaya giderse 3’üncü sefer seçilme talihinin olmadığını o da biliyor. En son ihtimal ‘Tamam kardeşim, ben 14 Mayıs’a koydum’ diyerek seçimlere girebilir ancak o seçimlerin legalliği ortadan kalkar. Bugüne kadar halkın oyuyla kazandım diyen Tayyip Erdoğan ‘katılma hakkının olmadığı’ bir seçime giremez” diye karşılık verdi.
“6’lı masanın bundan sonra yapılacak baskılara boyun eğmemesi, dik durması gerekiyor”
Batum şu öngörüde bulundu:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan 14 Mayıs’ı istiyor zira her vakit yaptığı üzere ‘Demokrat Parti’yi bu tarihte getirmiştiniz, bizi de o gün kurtaracaksınız’ diyecek, nasıl 12 Eylül’de referandumu yaptı, 28 Şubat’ı kullandı, nasıl 15 Temmuz’u kullandı –böyle iktidarların hepsi budur- şimdi de seçimi 14 Mayıs’ta yapmak istiyor. Ama 14 Mayıs -eğer 90 gün olursa- bu kararı Şubat ayında almak zorunda, onu mümkün olduğu kadar Mart’a çekmeye çalışıyor, 60 gün dersek işine gelecek, 90 gün dersek işlerine gelmiyor.
‘Seçimi 14-15 Mayıs’ta yapalım’ diye Meclis’i zorlamaya çalışacak ve seçimleri güncelliyorum diyerek yenileyecek. Ben seçimleri yenilemedim lakin güncelledim diyecek. Mümkün olduğu kadar erken yapmaya çalışacak ama seçimi kesinlikle 6 Nisan’dan sonraya almak için ve muhalefeti ikna için her şeyi deneyecek. Esasen Ali İhsan Yavuz bu türlü durumlarda devreye giren bir arkadaştır, motamot Recep Özel üzere. ‘Bunu kesinlikle iptal ettireceğiz Ali İhsan, bul bir şey. Önemli olsun, olmasın fark etmez’ diyerek hazırlanmış, gerçeklerle hiçbir ilgisi olmayan bir bildiridir bu. 6’lı masanın bundan sonra yapılacak baskılara boyun eğmemesi, dik durması gerekiyor.”
Röportajın tamamını okumak için .
TIKLAYIN – AKP’li Ali İhsan Yavuz: Seçimler, mevsimsel koşullar sebebiyle çok az öne alınacaksa bunun ismi, ‘erken seçim’ değil, ‘tarih güncellenmesi’ olur