Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunan ve Rum gemilerinin son 1 yılda 9 sefer Türk kıta sahanlığına gemi gönderme teşebbüsünde bulunduğunu belirterek “Bunları hem alanda hem masada aldığımız tedbirlerle engelledik. Yarın da kısmetse Abdülhamid Han sondaj gemisi birinci vazifesi için Akdeniz‘e açılacak. Doğu Akdeniz siyasetimizi memleketler arası hukuka ve hakkaniyet prensibine uygun halde, taviz vermeden sürdürüyoruz.” dedi.
Çavuşoğlu, Ankara’da düzenlenen 13. Büyükelçiler Konferansı’nın açılışında konuştu.
NATO’nun itimat vermesi için gayretler sarf edildiğini anlatan Çavuşoğlu, Madrid Tepesi’nde ortaya çıkan Stratejik Konsept’e değinerek şunları söyledi:
“Bu doküman bir bakıma AB’nin ‘ne stratejik ne de pusula olan’ Stratejik Pusulası’nın da ayıbını örttü. En değerlisi, iki ay evvel tekrar Madrid’de, güvenliğimizi direkt etkileyen bir yaklaşım biçimine karşı kıymetli bir eşik atlandı. AB üyesi Finlandiya ve İsveç’in terörle çabada kendilerinin de sorumlulukları olduğunu kabul etmeleriyle oluşan çerçevenin, örnek ve emsal olmasını diliyorum. Yani, kızım sana söylüyorum, gelinim sen anla. Bunları dilemekle kalmayıp verilen kelamların, yapılan niyet beyanlarının takipçisi olacağız. Zira teröristler sonlarımızın çabucak ötesinde yahut kimi öbür ülkelerde takviye buluyor. Terörizmin kökünün kazınmasının önündeki en büyük zorluk budur.”
Türkiye‘nin başta PKK/PYD/YPG, FETÖ ve DEAŞ olmak üzere terör örgütleriyle çabada kararlı olduğu kadar hassas olduğunun da altını çizen Çavuşoğlu, “Tüm ülkelerden terör örgütleriyle gayretimize takviye olmalarını bekliyoruz. Terörle çabanın Türkiye‘nin kırmızı çizgisi olduğunu umut ederiz ki dünya kamuoyu layıkıyla anlamıştır.” diye konuştu.
“Karadeniz ortak evimiz”
Rusya-Ukrayna savaşının ortaya çıkardığı krizlere acil tahliller bulunması gerekliliğine vurgu yapan Çavuşoğlu, Türkiye‘nin bu savaşın tesirlerini Karadeniz komşusu olarak derinden hissettiğini anlattı.
Bu nedenle savaşın birinci gününden beri çok kulvarlı bir siyaset yürütüldüğünü söz eden Çavuşoğlu, “Hedefimiz savaşın en kısa vakitte, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını teminat altına alacak adil bir barışla sona erdirilmesidir.” değerlendirmesini yaptı.
Çavuşoğlu, Türkiye‘nin Ukrayna’ya ve milletlerarası insani eforlara takviye verdiğini de belirterek Rusya ile Ukrayna ortasındaki müzakereleri kolaylaştırmak için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde etkin bir diplomasi yürütüldüğünü söyledi.
Türkiye‘nin bir taraftan Montrö Mukavelesi’nin gereklerini yerine getirirken, öteki taraftan da NATO dahil tüm ilgili taraflara bu periyotta savaş gemilerini Boğazlardan geçirmemeleri istikametinde telkinlerde bulunduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “Karadeniz’de askeri tırmanmayı bu sayede engelledik.” biçiminde konuştu.
Çavuşoğlu, Türkiye‘nin iki ülkeyi Antalya ve İstanbul’da bir ortaya getirdiğini hatırlattı.
Tüm bu uğraşların sonucunda besin krizinin tahlili için BM ile iş birliği halinde bir mutabakata varıldığının altını çizen Çavuşoğlu, “Bir gerçeği hiç unutmamamız gerekiyor. Karadeniz ortak meskenimiz. Bu haksız ve hukuksuz savaş bir gün sona erecek. Ama kıyıdaş ülkeler olarak, güvenlik, iktisat, ticaret, kültür ve etraf alanlarındaki ortak çıkarlarımızı müdafaa eforlarımız sürecek. Karadeniz’deki tek kapsayıcı örgüt olan ve bu sene 30. yılını kutlayan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üzere ortak kazanımların bu savaşın son kurbanları olmasına müsaade veremeyiz.” dedi.
“Dost da düşman da bilsin ki Can Azerbaycan hiçbir vakit yalnız değildir”
Avrupa’da güvenlik mimarisinin yeni gerçeklikler ışığında tekrar kurgulanacağını söyleyen Çavuşoğlu, “Uzun vadede bu bölgeyi kalıcı barış ve güvenliğe kavuşturmak için soğukkanlılıkla stratejik düşünebilmek gerekecek. Türkiye bu inşa sürecine şimdiden hazırlık yapıyor.” diye konuştu.
Türkiye’nin önceliğinin meselelerin tahlilinde diyalog ve diplomasinin önünü açmak olduğuna vurgu yapan Çavuşoğlu, “Balkanlara, Güney Kafkasya’ya, Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’ya bakışımızı da bu öncelik şekillendiriyor.” halinde konuştu.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Güney Kafkasya’da olağanlaşma ve düzgün komşuluk münasebetlerinin tesisi konusunda da samimi olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Can Azerbaycan’ın Vatan Muharebesi’nde kazandığı zaferin yarattığı uygun şartları bölgede barış ve istikrarı kalıcı kılmak için kullanıyoruz. Ermenistan’la karşılıklı olarak atadığımız Özel Temsilcilerimiz görüşmelerine devam ediyor. Alışılmış bu süreci Azerbaycan ile Ermenistan ortasındaki süreçten ve en son emelimiz olan tüm bölgede olağanlaşma ve iş birliği ufkumuzdan bağımsız düşünmüyoruz. Son günlerde bölgede yaşanan gerginlik mevcut sükunetin ne kadar kırılgan olduğunu tekrar gösterdi. Elbette bu süreçte Azerbaycan’la dayanışmamız da güçlenerek sürecek. Dost da düşman da bilsin ki Can Azerbaycan hiçbir vakit yalnız değildir.”
“İsrail’le diyaloğumuz, Filistin’e ait hassasiyetlerimizin direkt aktarılmasına imkan veriyor”
Çavuşoğlu, Orta Doğu’da değişen dinamiklerin bölge ülkelerini yakın bir iş birliğine sevk ettiğini söyledi.
Türkiye’nin İsrail, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile bağlarında müspet bir gündemle, iş birliği odaklı yeni bir periyoda başlamak için kollarını sıvadığını da vurgulayan Çavuşoğlu, “Bu olumlu ivmeyi Mısır’la da yakalamayı umuyoruz. Tabiatıyla Filistin davasına güçlü dayanağımız sürüyor. Cuma günü başlayan İsrail’in Gazze’ye yönelik akınları ve İsrailli fanatik Yahudi kümelerin Mescid-i Aksa’ya girme teşebbüsleri kabul edilemez. Hiçbir münasebet saf insanların, hele hele Ala Abdullah yavrumuz üzere 5 yaşındaki kız çocuklarının öldürülmesini mazur gösteremez. İsrail’in bu saldırganlığını şiddetle kınıyor, bu tahrik edici siyasetlerin bir an önce sona ermesini istiyoruz.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, dün ilan edilen ateşkesin de yanlışsız bir adım olduğunu belirterek “İsrail’le diyaloğumuz, Filistin’e ait hassasiyetlerimizin direkt aktarılmasına imkan veriyor.” tabirlerini kullandı.
Balkanlar’da barış ve istikrarın korunmasının da bilhassa üzerinde durdukları ve öncelik verdikleri hassas bir problem olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “Bosna Hersek’te, Sırbistan ve Kosova’da süren krizlerin getirdiği yük ortada. Buna ek olarak, Ukrayna’daki savaşın bölgede yol açtığı tedirginlik, Balkanlar’daki birleştirici rolümüzün ve üçlü istişare sistemlerimizin değerini artırdı.” dedi.
Çavuşoğlu, haziranda 5 Balkan ülkesini ziyaret ettiğini söyleyen Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gelecek ay Balkan çeşidi gerçekleştireceğini belirtti..
“Yunan/Rum ikilisi son 1 yılda kıta sahanlığımıza 9 sefer gemi göndermeye kalkıştı”
Ege ve Doğu Akdeniz’de barış ve iş birliğinin karar sürmesi gerektiğini kaydeden Çavuşoğlu, “Milli davamız Kıbrıs sıkıntısında tahlilin anahtarı aşikardır. Kıbrıs Türk halkının müktesep haklarının, yani hâkim eşitliğinin ve eşit memleketler arası statüsünün tescil edilmesi gerekir.” dedi.
Kıbrıs müzakerelerinin iki toplumun değil iki devletin ortasında gerçekleşmesi gerektiğinin altını çizen Çavuşoğlu, “Kıbrıs etrafındaki kaynaklar için hakça paylaşımı savunuyoruz. KKTC, bunun için 2011’den bu yana tekliflerde bulunuyor. Son olarak, 1 ve 8 Temmuz’da yeniden yapan bir iş birliği teklifini BM’ye iletti. Bu türlü bir düzenek kurulursa Doğu Akdeniz’deki sıkıntının yarısı çözülür.” diye konuştu.
Erdoğan’ın Doğu Akdeniz Konferansı önerisi ile KKTC’nin iş birliği teklifinin tüm dünyaya anlatılmaya devam edeceğini de vurgulayan Çavuşoğlu, “Doğu Akdeniz siyasetimizin bir ögesi da elbette, hükümran haklarımız. Yunan/Rum ikilisi son 1 yılda kıta sahanlığımıza 9 kere gemi göndermeye kalkıştı. Bunları hem alanda hem masada aldığımız tedbirlerle engelledik. Yarın da kısmetse Abdülhamid Han sondaj gemisi birinci vazifesi için Akdeniz’e açılacak. Doğu Akdeniz siyasetimizi milletlerarası hukuka ve hakkaniyet prensibine uygun formda, taviz vermeden sürdürüyoruz.” sözlerini kullandı.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Ege’de ise birbiriyle ilişkili sıkıntıların bütüncül biçimde ele alınarak, kapsamlı, kalıcı ve memleketler arası hukuka uygun olarak çözümlenmesini istediğine işaret etti.
Bu kapsamda Türkiye’nin milletlerarası mutabakatlara nazaran gayriaskeri statüsü bulunan, Türk kıyılarına yakın adaların silahlandırıldığını başta BM olmak üzere tüm muhataplarına anlattığını söyleyen Çavuşoğlu, bu hususun üzerine gidilmeye devam edeceğini de vurguladı.
“Asya ülkelerinde Türkiye’yle iş birliğine ilgi süratle artıyor”
Asya kıtasıyla bağlantılara de değinen Çavuşoğlu, Yine Asya Teşebbüsü kapsamında kısa ve uzun vadede uygulamaya konulan yaklaşık bin ögeden oluşan bir aksiyon listesi olduğunu anlattı.
Bu aksiyonların Asya ülkeleriyle karşılıklı yarar temelinde çok kulvarlı ve çok paydaşlı bir iş birliği modelini hayata geçirmeye yönelik olduğunu söz eden Çavuşoğlu, “Konferansın çabucak öncesinde ASEAN Sektörel Diyalog Paydaşlığı Toplantısı için Kamboçya’daydım. Akabinde Malezya’yı da ziyaret ettim. Asya ülkelerinde Türkiye’yle iş birliğine ilgi süratle artıyor. Hazırlıkları devam eden ve yıl içinde kamuoyuna açıklamayı öngördüğümüz Tekrar Asya Siyaset Dokümanı ise teşebbüsün vizyoner ve uzun vadeli amaçlarını ortaya koyacak.” diye konuştu.
Geçen yıl Asya’nın kalbi Afganistan’da yeni bir periyot başladığını söyleyen Çavuşoğlu, bu yeni devirde Türkiye’nin Taliban idaresiyle, tanıma olmaksızın angajmanı sürdürmesinin ehemmiyet taşıdığını belirtti.
“Geçiş devrinde, Kabil’de Büyükelçiliği faaliyetlerine devam eden tek NATO üyesi ülke bizdik”
Çavuşoğlu, kelam konusu angajman sayesinde siyasi kapsayıcılık, bayan hakları, kız çocuklarının eğitimi üzere hususlarda Taliban idaresine telkinlerde bulunma imkanını da elde ettiklerini söz etti.
Türkiye’nin Afganistan halkını bu güç devirde yalnız bırakmadığına dikkati çeken Çavuşoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Geçiş devrinde, Kabil’de Büyükelçiliği faaliyetlerine devam eden tek NATO üyesi ülke bizdik. Kızılay, AFAD, TİKA ve STK’lerimizle alandaki yardım faaliyetlerimizi güçlü bir formda sürdürüyoruz. Maarif okullarımız açık. Şu anda açık olan 44 okulumuzun 12’si kız okulu.
Afganistan’ın siyasi geleceği nasıl şekillenirse şekillensin, Türk ve Afgan halkları ortasındaki kadim dostluk güçlenerek yaşamaya devam edecek.”
Çavuşoğlu, konuşmasında Türkiye’nin Afrika siyasetine değinerek şunları söyledi:
“Afrika’yı bir sınamalar yumağı olarak gören ön yargılı bakışların tersine, biz kıtayı Afrikalı ortaklarımızın kendi gözlerinden gördük. Kıtanın sahip olduğu potansiyeli hayata geçirme seyahatine Afrika’yla eşit iştirak düsturuyla başladık. Son 18 yılda 11 kat artan ticaret hacmimiz, Kıtadaki 44 büyükelçiliğimiz ve Ankara’daki 38 Afrika Büyükelçiliği bize gerçek yolda ilerlediğimizi gösteriyor. Aralık ayında düzenlediğimiz 38 ülkeden 16 devlet ve hükümet lideri ve 100 bakanın katıldığı III. Türkiye-Afrika İştirak Tepesi’nde aldığımız kararlar kıta ile münasebetlerimizi yeni boyutlara taşımaya imkan verecek.”
Türkiye’nin Latin Amerika açılımı siyasetinin da meyvelerini aldığını kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye ile Latin Amerika ortasında son 20 yılda 15 katına çıkan ticaret hacminin bunun değerli bir göstergesi olduğuna işaret etti.
Çavuşoğlu, nisanda Latin Amerika’da gerçekleştirdiği bölge tipinde, Türkiye’nin yükselen global aktör pozisyonuna, milletlerarası problemlerin tahlilinde oynadığı etkin role, bölge ülkelerinin duyduğu ilgiye şahsen şahit olduğunu kaydetti.
Bu ilgiyi cevapsız bırakmayacaklarını lisana getiren Çavuşoğlu, bu yıl açılan Türkiye’nin San Salvador Büyükelçiliği ile Latin Amerika’daki temsilcilik ağını daha da genişlettiklerini, temsilcilik sayısını 20 yılda 6’dan 19’a yükselttiklerini lisana getirdi.
(???????Sürecek)